Kąt nachylenia połaci – parametr, który determinuje wybór pokrycia dachu

Przy wyborze optymalnego dachu zazwyczaj patrzymy na jego kształt, kolor, rodzaj pokrycia i ogólną estetykę. Rzadziej natomiast zwracamy uwagę na aspekty techniczne, uważając, że leżą one w gestii projektantów. A szkoda, ponieważ taki parametr, jak np. kąt nachylenia połaci, w istotny sposób wpływa na ogólne funkcje całego budynku.

Dlaczego kąt nachylenia dachu jest tak istotny?

Kąt nachylenia, czyli kąt powstały pomiędzy połacią dachu a poziomem konstrukcji, ma ogromne znaczenie dla wyglądu, ale także trwałości konstrukcji dachowej. Determinuje jej estetykę, możliwość zastosowania rodzaju i montażu okien dachowych, wygodę użytkowania i przede wszystkim wybór pokrycia, a co za tym idzie – koszt wykonania i szczelność dachu.

Spadek dachu odpowiada za odprowadzanie wody deszczowej i zwałów śniegu z jego połaci. Dlatego, im jest on mniejszy, tym rosną wymagania względem szczelności pokrycia dachowego i ostatecznego jego wyboru oraz sposobu montażu. 

Z kolei im jest większy, tym wzrastają wymagania dotyczące mocowania pokrycia do więźby dachowej. Warto też wiedzieć, że jest on parametrem objętym nakazem stosowania w poszczególnych warunkach Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego, dlatego nie wszędzie będziemy mogli zbudować dom z dachem o wybranym przez nas kącie nachylenia. 

Kąt nachylenia połaci podawany jest w dwóch wartościach: procentach i częściej spotykanych stopniach, dlatego też pozostaniemy przy tej ostatniej mierze. Generalnie rozróżniamy cztery rodzaje klasyfikacji dachów pod kątem jego spadku:

• dachy płaskie (choć tak naprawdę całkiem płaskie nie są), mają kąt nachylenia od 3 do 6 stopni,
• dachy o niskim kącie nachylenia, mieszczą się w przedziale od 6 do 12 stopni
• dachy umiarkowanie strome sięgają do 45 stopni,
• dachy strome powyżej 45 stopni, sięgające czasami nawet 65 stopni.

Jak zmierzyć i obliczyć kąt nachylenia dachu?

Skoro zamawiamy projekt lub przebudowę domu u architekta, wielu z nas może zadać pytanie: po co dodatkowo obliczać i mierzyć kąt nachylenia dachu? Warto jednak poświęcić chwilę, by samemu dokładne to sprawdzić, gdyż błędnie podana wartość lub zmiana nachylenia kąta dachu już na etapie budowy rodzi wiele konsekwencji.

Przede wszystkim należy liczyć się z tym, że trzeba będzie ponownie uzyskać pozwolenie na budowę, a czasami wręcz z jego odmową. 

Zmiana kąta może spowodować też modyfikację obciążeń ścian szczytowych fundamentów i stropu poddasza, długości elementów więźby dachowej i całej konstrukcji dachu, rozmiarów używanego pokrycia dachowego, a co za tym idzie sposobu jego montażu.  

Zatem wcześniej sprawdźmy to sami, tym bardziej że obliczenia te wcale nie są aż tak skomplikowane.

Wyliczenie kąta nachylenia dachu w procentach dokonujemy wg następującego wzoru:
 

nachylenie [%] = 100 * tg α [0],

mnożąc tangens kąta przez 100.

pochylenie w procentach otrzymujemy, mnożąc tangens kąta przez 100.

nachylenie [0] = arctg (nachylenie [%] / 100 ) * 180 / π.

Z kolei kąt nachylenie dachu określamy przez wyznaczenie na ścianie szczytowej poziomego odcinka o długości metra i zmierzenie odległości od obu jego końców do połaci. 

Różnica w wartościach oznacza wzniesienie dachu na długości metra. Na podstawie poziomu wzniesienia dachu można określić stopień nachylenia.

Kąt nachylenia dachu, a wybór pokrycia dachowego

Najbardziej popularnym w Polce i jednocześnie najtrwalszym, zdrowym oraz ekologicznym materiałem do wykonania konstrukcji dachowej są dachówki ceramiczne i cementowe. 

Bogactwo wzorów sprawia, że z łatwością dopasujemy wybrany model do dachu, który się nam podoba. Jednak nawet tak różnorodna oferta podlega pewnym ograniczeniom, a głównym ich wyznacznikiem jest właśnie kąt nachylenia dachu.

Generalnie dachówek nie można kłaść na dach płaski i nie zaleca się również pokrywać nimi dachów o małym spadku. Szczególnie dla dachówek cementowych ta graniczna wartość wynosi min. 22 stopnie kąta nachylenia połaci dachowej. 

Są jednak na rynku takie modele, które przeczą tej zasadzie. Dobrej jakości dachówkami ceramicznymi, przy zastosowaniu dodatkowych zabezpieczeń, możemy spokojnie pokryć dach o bardzo małym spadku, np. dachówki PREMION, SINFONIE czy FUTURA marki CREATON Polska położymy nawet na dachach o 7-stopniowym kącie nachylenia.

Wszystkie dachówki marki CREATON mogą być użyte do dachów wyjątkowo stromych (do kąta nachylenia 90 stopni). Możliwe jest to dzięki perfekcyjnej konstrukcji zamków, które zostały wykonane przez firmę CREATON Polska w technice labiryntowej. Tolerancja przesuwu na zamkach górnych, wynosząca aż 29 mm, pozwala optymalnie dopasować dachówki do prawie dowolnej połaci i nie ma to żadnego negatywnego wpływu na stopień szczelności całego dachu.

Doskonałymi parametrami oznaczają się wielkoformatowe ceramiczne dachówki tego producenta, jak np. TITANIA i nowoczesna, płaska SIMPLA, które przy użyciu dodatkowej membrany CREATON zapewnią właściwą szczelność dachom o kącie nachylenia 10 stopni. Istotne jest też, że wszystkie wymienione dachówki można położyć na dachu o niskim stopniu nachylenia bez konieczności stosowania pełnego odeskowania, co pozwala na znaczne obniżenie kosztów budowy konstrukcji dachowej. 

Również dachówki cementowe CREATON wymykają się powszechnie uznawanym normom, gdyż dostępne w wersjach: klasyczna GÖTEBORG lub plaska KAPSTADT, możemy z powodzeniem położyć na dach o stosunkowo niskim spadku, zaczynający się od nawet 10 stopni kąta jego nachylenia.